Kantoorpanden

In Leiden worden jaarlijks ongeveer 22 miljoen wegwerpbekers gebruikt, wat neerkomt op ruim 60.000 bekers per dag. Een klein deel daarvan kan worden gerecycled, maar het overgrote deel gaat naar de verbrandingsoven of belandt in de natuur. Naast de negatieve effecten van het afval van wegwerpbekers, is het natuurlijk ook zonde om zoveel nieuw materiaal te gebruiken voor iets dat na eenmalig gebruik wordt weggegooid.

Wist je dat mensen gemiddeld 2 tot 5 koppen koffie per dag drinken op kantoor? Als er telkens een nieuwe wegwerpbeker wordt gepakt, betekent dat voor een bedrijf met 50 medewerkers al snel 3.000 tot 7.500 bekers per maand. Zonde toch?

Een landelijke regeling vanuit het ministerie limiteert het gebruik van wegwerpbekers sinds 1 januari 2024. De toekomstbestendige en betaalbaardere manier om met deze regeling om te gaan is door wegwerpbekers te vervangen door herbruikbare bekers. Herbruikbare bekers zijn vaak gemaakt keramiek, glas of hard plastic en kunnen worden afgewassen, waarna ze opnieuw gebruikt kunnen worden. Door het gebruik van herbruikbare bekers wordt afval voorkomen en worden er minder nieuwe grondstoffen gebruikt. Dat is goed voor de aarde en goed voor de portemonnee. Kijk hier wat het Heineken heeft opgeleverd.

Verschillende kantoorpanden in Leiden zijn al overgestapt op herbruikbare bekers. In de rechterkolom op deze pagina lees je kort hun verhaal, hoe zij dit hebben aangepakt en wat het voor hen oplevert.

Meer weten?

Meer informatie over de wetgeving is te vinden op deze factsheet van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Twijfel je over welke bekers bij jouw kantoor passen of voor welke afwasmogelijkheid je moet kiezen? Bekijk dan deze beslisboom. Of beluister de podcast van Merijn Tinga over de omschakeling van wegwerp- naar herbruikbare bekers op kantoor.

Word jij ook een Leidse KOPloper?

 

Waarom is een herbruikbare beker beter dan een wegwerpbeker?

De term ‘wegwerpbeker’ laat eigenlijk al zien hoe weinig waarde zo’n beker heeft. De beker wordt vaak na één keer gebruiken weggegooid. En dat is natuurlijk zonde als je bedenkt hoeveel moeite er wordt gedaan om een beker te maken en hoeveel materialen (karton, plastic en lijm) er na 1 keer gebruiken worden weggegooid. Deze beker kan in de meeste gevallen niet worden gerecycled en belandt dus op de afvalberg.

Een herbruikbare beker moet natuurlijk ook worden gemaakt en ook hier zijn materialen voor nodig, alleen wordt dit product niet na gebruik weggegooid. De beker wordt schoongemaakt en opnieuw gebruikt. Zo voorkomen we een grote hoeveelheid afval en onnodig gebruik van nieuwe materialen. Dit laatste is extra belangrijk geworden door de stijgende materiaalprijzen en leveringstekorten die momenteel spelen.

 

Waarom kiezen voor herbruikbare bekers in plaats van het recyclen van wegwerpbekers?

Sommige wegwerpbekers worden ‘recyclebeker’ genoemd omdat ze wel recyclebaar zijn maar in de praktijk gebeurt dit weinig. Doordat de beker bestaat uit een combinatie van karton en plastic, en doordat de bekers vaak te vies worden verzameld, is het recyclen lastiger en vaak ook duurder. Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld maar 6% van de wegwerpbekers daadwerkelijk wordt ingezameld voor recycling en dat 15% van deze bekers zijn vervolgens vaak te vervuild om te kunnen recyclen (Siem Haffmans, 2020).

Welke opties van herbruikbare bekers zijn er?

Herbruikbare bekers zijn er in verschillende vormen en maten. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor een keramieken mok, een hittebestendig glas of een beker van hard plastic. Wat voor een kantoor het beste werkt zal ook afhankelijk zijn van wat je medewerkers willen. Verschillende factoren kunnen hierin een rol spelen, zoals hoe de beker eruit ziet of de beker stapelbaar is en hoe de beker schoongemaakt gaat worden.

Of de beker goed is voor het milieu is ook belangrijk bij de keuze voor een herbruikbare beker. Denk bijvoorbeeld aan tweedehands bekers of bekers die in Nederland worden gemaakt en niet worden vervoerd vanuit een ver land. Medewerkers zelf een beker laten meenemen, is natuurlijk ook een mooie duurzame optie.

De mokken van het Circulair Warenhuis

Kringloopbedrijf Het Circulair Warenhuis heeft veel servies dat nog onbeschadigd is maar niet wordt verkocht. Zij hebben bedacht om de buitenkant van de mokken te zandstralen en er zo een uniforme lijn van te maken die makkelijk met elkaar gecombineerd kan worden. De originele vorm blijft behouden waardoor iedereen zijn eigen mok nog kan herkennen.

Dit concept redt talloze kopjes die anders worden weggegooid en het voorziet in werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Een gezandstraalde mok kost rond de €5,- excl. btw. Bedrukking is ook mogelijk tegen een meerprijs.

 

Hoe communiceer ik de overgang naar herbruikbare bekers naar de medewerkers in mijn kantoor?

Bij veranderingen zoals het invoeren van herbruikbare bekers zorgt duidelijke communicatie ervoor dat mensen sneller begrip hebben voor de situatie. Neem de medewerkers daarom vanaf het begin mee in de overgang naar herbruikbare bekers.

Hierbij een aantal tips:
Maak duidelijk waarom het kantoor overgaat op herbruikbare bekers. Vermeld hierbij het aantal bekers dat per dag wordt weggegooid in het kantoor en wat er daarna met deze bekers gebeurt. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een interne nieuwsbrief of intranet.
Geef duidelijke informatie over hoe de bekers schoongemaakt kan worden. Hiervoor kan een poster worden opgehangen bij de koffieautomaten.
Laat medewerkers meedenken over waarom hergebruik belangrijk is. Maak hiervoor een quiz of prijsvraag met een leuke prijs of zorg voor een aantal bekers met een unieke code.
Met quizvragen zoals: “Een herbruikbare beker is belangrijk omdat…”, medewerkers kunnen dan zelf invullen waarom zij dit belangrijk vinden en zichzelf tegelijkertijd overtuigen.
Kijk na een aantal weken hoe het is gegaan en wat de ervaringen zijn door bijvoorbeeld een enquête. Wat gaat er goed en wat vraagt nog om verbetering?
Houd de medewerkers op de hoogte door te laten weten hoeveel wegwerpbekers jullie met z’n allen hebben bespaard.

 

Hoe kan het schoonmaken van herbruikbare bekers georganiseerd worden?

Het schoonmaken van herbruikbare bekers binnen een kantoorpand kan op verschillende manieren. Welke aanpak voor jouw kantoorpand het beste is, hangt af van een aantal karakteristieken van het pand of de afdeling. Zoals de aanwezigheid van een vaatwasser of spoelkeuken. De mogelijke opties zijn:

• Iedere medewerker neemt zijn eigen mok mee naar huis en wast hem daar af.
• Iedere medewerker wast zijn eigen mok af met de hand. Het pand/de afdeling heeft hiervoor dan wel een kleine keuken of pantry nodig met spoelbak en warm water. Let op dat hierbij een teiltje wordt gebruikt want onder stromend water afspoelen is minder goed voor het milieu en de portemonnee.
• Het gebruik van een gedeelde vaatwasser. In het pand/de afdeling is een vaatwasser aanwezig die wordt in- en uitgeruimd door de medewerkers of door schoonmakers.
• Centrale afwas in de kantine. In het pand is een grote afwaskeuken aanwezig en medewerkers die de bekers ophalen.

 

Is het schoonmaken van herbruikbare bekers wel zo duurzaam?

Uit onderzoek blijkt dat een herbruikbare beker van steen na 19 keer afwassen en hergebruiken duurzamer is dan een de wegwerpbeker (Impact wegwerpproducten en hun alternatieven, 2020). Mits de herbruikbare beker op een ‘duurzame’ manier wordt afgewassen. Als iedere medewerker zijn beker onder stromend warm water gaat afwassen, is dat namelijk niet zo duurzaam en kan je beter een wegwerpbeker gebruiken. Als de bekers met een vaatwasser of in een teiltje worden schoongemaakt is dit qua milieubelasting wel verantwoord. Ook blijkt dat in de praktijk herbruikbare bekers meerdere malen per dag opnieuw gevuld worden, voordat ze worden afgewassen, terwijl wegwerpbekers vaak maar een keer worden gebruikt.

Een stenen beker gaat gemiddeld tussen de 500 en 3.000 keer afwassen mee dus bij een duurzame manier van afwassen is een herbruikbare beker zeker beter dan de wegwerpbeker.

 

Kan ik ondersteuning krijgen in de overgang naar herbruikbare bekers in mijn kantoor?

Er zijn verschillende commerciële partijen die ingeschakeld kunnen worden om over de overgang naar herbruikbare bekers mee te denken of het zelfs te realiseren.

Zo is er bijvoorbeeld YoYo Boost Reuse die voor je kijkt wat de beste manier is om herbruikbare servies te gebruiken voor je kantoor. Ook is er de organisatie Duurzaamkantoor.be die helpt met ondersteuning in de overstap naar herbruikbaar.